Thursday, 4 June 2020

आणखी काय बोलू मी तुझ्याबद्दल ???



                             आणखी काय बोलू मी तुझ्याबद्दल ???




रिमझिम  पावसात दरवळणारा मातीचा सुगंध म्हणजे तू 
कोऱ्या कागदावर मी शाईने खरडलेला एकमेव निबंध म्हणजे तू 

हृदया भोवती  करकचून आवळलेला मायेचा पाश म्हणजे तू 
माझं अवघं आयुष्य व्यापून टाकणारं निळंशार आकाश म्हणजे  तू 

दिवाळसणात पणत्यांमुळे आलेली अद्वितीय रंगत म्हणजे  तू 
पावसाळी ढगांना झालेली सोसाट्याच्या वाऱ्याची संगत म्हणजे तू 

नदीनाल्यातुन घरंगळणाऱ्या पाण्याच्या नशिबातील ठेहराव म्हणजे तू 
उचंबळून येणाऱ्या भाव भावनांनी मनात घातलेला लपंडाव म्हणजे तू 

बंदिस्त नयनपटलांवर एकाएक उमटलेला सुमधुर आभास म्हणजे  तू 
गहिवरून मार्गस्थ झालेल्या अश्रूंनी नकळत दाखवलेला विश्वास म्हणजे तू 

स्वच्छ तू नितळ तू मंदिराच्या कातळावरील विलक्षण नक्षी म्हणजे तू 
पाठमोऱ्या चालणाऱ्या मला दूरवर एकटक पाहणारी कामाक्षी म्हणजेही तूच तू 



                                - © - निरागस 







                    

Thursday, 22 August 2019

थोरला...!!

"                                      साधारण दुपारचे दीडेक वाजले असतील,ओपीडीतील गर्दी संपतच आली होती,शेवटचा रूग्ण तपासून खुर्चीतून ऊठणार तेच दरवाजातून बाहेर लक्ष गेलं,हुबेहूब ऐकसारखे दिसणारे ,अंगात पांढरा झब्बा,पांढरी शुभ्र विजार घातलेले दोघेजण लगबगीने दवाखान्यात येत होते...अंगातील पेहरावावरूनंच कळंत होतं, की दूर कोणत्याशा छोट्या गावावरून आले असावेत...त्यातल्या ऐकाने लांबूनंच हात जोडला मीही मान डोलावली आणि पुन्हा खुर्चीत बसलो....
                                             बसले दोघेही बाहेर बाकावर....त्यातल्या ऐकाने लगबगीने हातातल्या पिशवीमधून रिपोर्ट बाहेर काढले,डोक्यावरील गांधी टोपी काढून ,तिची घडी नीट करून पुन्हा डोक्यावर चढवली, खांद्यावरील पटक्याने कपाळावरील घाम पुसला व आत येण्याच्या ऊद्देशाने तो जागचा ऊठला...डोक्यावरील पांढर्‍या केसांवरून व ऐकंदरीत त्याचा असलेल्या वावर पाहून वयाने तो थोडासा मोठा वाटंत होता...त्याच्याबरोबरील दुसरा त्यामानाने अगदीच शांत बसून होता,काहीच बोलंत नव्हता..जणूकाही आयुष्याच्या लढाईत हार मानून निपचिप पडला होता...तोच रूग्ण असणार याची ऐव्हाना मला कल्पना आलीच होती...मी हातानेच आत येण्याबाबत खुणावलं तर दोघेही दबकंत दबकंत आत आले....
                                       म्हटलं बोला कसं येणं झालं...तर त्यातल्या मोठ्याने हातातील रिपोर्ट अलगद पुढे सरकावले व म्हणाला सर सगळ्या तपासण्या केल्या,नानाविध प्रकारची औषधे करून झाली पण अजिबात काहीही गुण नाही आला...काय होतंय का बघा याचं...?? सगळ्या तपासण्या पाहिल्या ,  रूग्णाला कॅन्सर होता,बरा होण्यासारखा होता, पण औषधांऐवजी शस्रक्रियेची गरंज होती...आजवर कोणत्याही डाॅक्टरने स्पष्ट शब्दांत रोग समजावूनदेखील सांगितला नव्हता.. नुसत्या तपासण्या आणि असंबद्ध औषधांचा भडिमार...थोडक्यात काय तर पैसे काढायची कामं...
                                        मी पुढे काही म्हणण्याआगोदर तो स्वतःच मला म्हणाला ,सर कशामुळे होऊ शकतो हा कॅन्सर..?? म्हटलं दारू,तंबाखू काही व्यसन आहे का...?? दारू शब्द ऐकताच मोठ्या भावाने लहान भावाकडे बघितलं व लहान भावाची मान आपसुक खाली गेली...मग डोक्यावरील टोपी हातात घेऊन मोठा भाऊ म्हणाला,सर हा माझा छोटा भाऊ लक्ष्मण...लहानपणापासून खूपच अॅक्टीव,मी चौथीत शाळा सोडून शेती धरली, पण याचं लक्ष ना शाळेत ना शेतीत.. गावातील ग्रामपंचायत,पतसंस्था,पंचायत समिती सगळ्या राजकारणात हा ईतरांच्या पुढे,मग काय राजकारण्यांसोबत ऊठबस,त्यातून दारू,बिडी,सिगारेट सगळी व्यसनं...मी काही बोललो तर मलाच वेड्यात काढणार,तुला काय कळतंय...?? तू गप् बस...!! धाकट्या भावाबद्दल ईतक्या कळकळीने बोलणार्‍या त्याचं खरंच मला खूप आश्चर्य वाटलं काही क्षण...
                                          त्याचं सगळं आधी नीट ऐकून घेतलं आणि मग म्हटलं ,१॰॰% बरा होण्यासारखा आजार आहे.पण तात्काळ भरती करून शस्त्रक्रिया करावी लागेल..जनरल वाॅर्ड घेतला तर ईतका खर्च,सेमी प्रायवेट,प्रायवेट आणि डिलक्स वाॅर्ड घेतला तर साधारण अमूकअमूक ईतका खर्च येईल..." सर जनरल वाॅर्डमधेच करा " ईतकावेळ शांत बसलेला त्याचा छोटा भाऊ पहिल्यांदाच मधे बोलला...तसा थोरल्या भावाने कचकन त्याचा हात दाबला आणि म्हणाला " थांब,तुला काय कळतंय....??"..म्हणाला ," सर जनरल वाॅर्डमधे कसं ईतरही रूग्ण असणार,याला सवय नाही दवाखान्याची,पहिलंच आजारपण,त्यातसुद्धा ऐवढा मोठा आजार...ऊगाच ईतरांना बघून हिंमत हरून जाईल बिचारा...काय जातील चार पैसे जास्त पण प्रायवेटमधेच करा....पैशांचं मी बघतो काय करायचं ते...."  मी पुन्हा ऐकदा समजावणीच्या सुरात म्हटलं डाॅक्टर किंवा ऊपचारांमधे अजिबात काही फरंक पडणार नाही ,बघा विचार करा...तसा तो निश्चित स्वरांमधे म्हणाला," नक्की आहे सर,पैशांचं मी बघतो तुम्ही प्रायवेटमधेच करा...."  मी म्हटलं ठीक आहे..
                                        तो ऊठून  जाता जाता मी त्याला थांबवत फक्त ऐकंच प्रश्न विचारला,हा तुमचा सख्खा धाकटा भाऊ आहे का...?? तसा थोरल्या भावाआगोदर धाकटा भाऊ हात जोडून म्हणाला "होय साहेब" तरूणपणी कधीच शेतात गेलो नाही,अंगात रग होती तेंव्हा राजकारण्यांची ऊठबस करीत बसलो,नको ती व्यसनं लावून घेतली आणि त्याचीच ही शिक्षा म्हणायची..मी तर जगायची आशाच सोडली होती,पण हाच हाताला धरूनओढून घेऊन आला...पाच दिवस पुराच्या पाण्यामुळे गावाकडची वाहतूक बंद आहे..आज सकाळी पहिली बस निघाली त्यात कोंबून आणला मला..." म्हटलं ठीक आहे,भरती व्हा...!! भेटतो संध्याकाळी
                                         भावाभावाच्यांतलं ईतकं प्रेम आजच्या घडीला दुर्मिळंच नाही का...??नाहीतर जमिनीच्या छोट्याशा तुकड्यासाठी भांडणारे,ऐकमैकांना अद्वातद्वा बोलणारे आपण अनेक बघितले...आज हे सगळं लिहायचं कारण म्हणजे,आज लक्ष्मण डिश्चार्च झाला...अगदी खणखणीत तुमच्या आमच्यासारखा बरा होऊन तो  घरी गेला...तो लढला,त्याने रोगाशी दोन हात केले...त्यात आम्हा डाॅक्टरांचा जो काही खारीचा वाटा असेल तो असेल, पण कामी आलेली पुण्याई मात्र केवळ त्याच्या मोठ्या भावाचीच...घरी जाताना लक्ष्मणच्या चेहर्‍यावर जे समाधान होतं त्याहून अधिक आनंद त्याच्या "थोरल्या" भावाच्या चेहर्‍यावर होता..
                                       काही काही माणसांचा साधेपणा मला आयुष्यात खरंच खूप अचंबित करतो...त्यांच्या साधेपणातून मला आयुष्यात बरंच काही शिकता येतं आणि अशी खास लोकं माझ्यासमोर आली की त्यांना जवळून पाहताना व अनुभवताना मी त्यांच्यातल्या चांगल्या गोष्टी स्वतः अंगीकारण्याचा प्रामाणिक प्रयत्नही करतो...कधीकधी मला वाटतं या आपल्या अत्याधुनिक शिक्षणपद्धतीमुळे आयुष्यातील छोट्या छोट्या अल्हाददायी गोष्टींचा आनंद घेण्याची आपली क्षमताच नष्ट झालीये किंवा हळूहळू लोप पावतिये...म्हणजे ऐखाद्या गाईचं तोंड बांधून तिला कुरणामधे सोडल्यावर तिची कशी अवस्था होईल ना अगदी तशीच काहीशी अवस्था आपली झालीये...या अशा स्वच्छंदी,निष्पाप व निरागस लोकांना पाहिलं की खरंच हेवा वाटतो मला यांचा...
                               माणसाला आनंदी रहायला अंबानीं ईतका पैसा लागत नसतो,ना त्यासाठी साधू बनून हिमालयात जायची गरंज भासते.. अडचणीच्या काळी आपल्या तत्वांशी,मतांशी व आईवडिलांनी दिलेल्या शिकवणुशी तडजोड न करण्याची कसरत जमली की झालं....
                                               -©- निरागस



                                              
                                    

Tuesday, 19 March 2019

मनसे समर्थकाचं पक्षाध्यक्ष राजसाहेबांना खुलं पत्र

"                              9 मार्च २॰॰६ रोजी राज ठाकरे नावाच्या ऐका तरूण नेत्याने बाळासाहेबांच्या आधिपत्याखाली असणार्‍या शिवसेनेसारख्या प्रस्थापित पक्षाला रामराम ठोकून ,स्वतःचा नवा पक्ष ऊघडण्याचं धारिष्ट्र्य केलं आणि त्यांच्याबरोबरंच माझ्यासारखे अनेक तरूण या नवीन पक्षात भरपूर अपेक्षांचं ओझं घेऊन सामील झाले...
                              या नवीन पक्षाची मतं जगजाहीर होती,चाळीस वर्षांपूर्वी बाळासाहेबांनी मराठीच्या ज्या मुद्याभोवती राजकारण करून शिवसेना ऊभारली, त्याच मुद्याकडे नंतर सेनेचं काही कारणास्तव दुर्लक्ष झालं..पण मराठीचा मुद्दा मात्र महाराष्ट्रात अगदी तसाच होता, किंबहूना त्याहून अधिक प्रखर झाला होता...राजसाहेबांसारख्या चाणाक्ष राजकारण्याने हे हेरून त्याभोवती आपल्या नवीन पक्षाची ऊभारणी केली आणि त्यात अल्पावधीत त्यांना यशही आलं...
                              सुरूवातीच्या काही काळात पक्षाला मिळालेला प्रतिसादही तितकाच ऊत्स्फूर्त होता..पक्षाध्यक्ष श्रीयुत राजसाहेबांची शिवतीर्थावरील पहिली जाहीर सभा आजवरच्या स्वातंत्र्योत्तर भारतातील सर्वोच्च गर्दी जमवणार्‍या सभांपैकी ऐक मानली जाते...नंतरच्याही प्रत्येक सभेला व त्यातील प्रत्येक भूमिकेला लोकांनी ऊत्स्फूर्त प्रतिसाद दिला..टोलविरोधातील आंदोलन असो, अथवा रेल्वे भरतीमधील परप्रांतियांविरोधातील आंदोलन असो, मनसेची ताकद लोकांनी रस्त्यावर पाहिली आणि पहिल्याच विधानसभा निवडणुकीत पक्षाचे १३ आमदार निवडून आले...अगदी पहिल्या लोकसभा निवडणुकीत जरी पक्षाचा खासदार निवडून आला नसला, तरी पक्षाला मिळालेली मतांची टक्केवारी विलक्षण होती आणि मनसेने राजकारणाची सारी गणितं बिघडवून टाकली
                                     मात्र मागील लोकसभा निवडणूकीत आलेल्या मोदीलाटेत ईतर प्रादेशीक राजकीय पक्षांसारखीच मनसेची अक्षरशः वाताहत झाली आणि मग त्यानंतर हा पक्ष पुन्हा मार्गावर येऊच शकला नाही...वास्तविक पाहता नरेंन्द्र मोदी गुजरातचे मुख्यमंत्री असताना,मोदींसारखा नेता देशाला पंतप्रधान म्हणून लाभावा, अशी मागणी सर्वप्रथम स्वतः राजसाहेबांनीच केली,पण नंतरच्या राजकीय समीकरणांनुसार मात्र त्यांनी मोदींना विरोध करण्यातंच धन्यता मानली ...पण स्वतःचं राजकीय अस्तित्व जपण्यासाठी त्यांना मोदींना विरोध करणं गरजेचं होतं किंवा आहे...माझ्यापद्धतीने याची मी केलेली मीमांसा खाली मांडतोय...बघा पटतेय का...!!
                                     शिवसेना आणि मनसे या दोन्ही पक्षांना मतदान करणारा मतदार कमी अधिक प्रमाणात ऐकंच आहे..या दोन्ही पक्षांमधील कोणत्याही ऐका पक्षाला जर महाराष्ट्रात पुढे जायचं असेल, तर ते दुसर्‍या पक्षाच्या छाताडावर पाय रोवूनंच पुढे जावं लागेल...भाजपा आणि शिवसेना हिंदूत्वाचे राजकारण करीत असल्याने तात्पुरत्या स्वरुपात का असेना ,पण ऐकमेकांना  नैसर्गिकरीत्या पूरक मॅच आहेत( Natural Match ). शिवाय मनसेची ऊत्तर भारतीयांविरोधातील भूमिका भाजपाला देशाच्या राजकारणात त्रासदायंक ठरू शकते...त्यामुळे भाजपा मनसेसोबंत जाणं कदापी शक्य नाही आणि मनसेला जर भाजपा - शिवसेनेला मागे लोटून स्वतःचं वेगळं अस्तित्व तयार करावयाचं असेल, तर मग भाजपा आणि पर्यायाने मोदींविरोधात बोलावंच लागेल...
                                   पण आजवर ऐकला चलो रे असं म्हणून स्वतःच्या ताकदीवर चाललेली मनसेची घोडदौड अगदी कालपरवापर्यंत खरंच वाखाणण्याजोगी होती..काॅंग्रेस आणि भाजपा दोघांविरोधात गर्जणारी मुलूखमैदानी तोफ म्हणून राजसाहेबांची ख्याती अख्या महाराष्ट्रातंच नाही तर संपूर्ण भारतात होती आणि अगदी आजही आहे,पण लोकसभा निवडणूकीच्या निमित्ताने पवार साहेबांच्या पुढाकाराने मनसे पहिल्यांदाच मोदीविरोधी आघाडीत सामील होते की काय अशी धुसर शक्यता निर्माण झाली आणि मग सरतेशेवटी काॅंग्रेसने नकार दिल्याने मनसे आघाडीतून बाहेर झाल्याची बातमी आली..मग लगेचंच दोन दिवसांनी मनसेनेही आपण लोकसभा लढविणार नसल्याची जाहीर घोषणा करून टाकली आणि सार्‍या...
                                 ऐकंदरीत मागील दोन तीन वर्षांमधील पक्षाची मार्गक्रमणा पाहता हा पक्ष आपल्या मूळ रस्त्यापासून भरकटंत चालला आहे, हे सांगायला कोण्या राजकीय विश्लेषकाची अजिबात गरंज नाहिये..,मग ती विरोधाला विरोध म्हणून सर्जिकल स्ट्राईक वर शंका ऊपस्थित करण्याची भूमिका असोत ,वा आजवर काॅंग्रेसला व त्यांच्या भूमिकेला केलेला विरोध विसरून आघाडीत जाण्यासाठी केलेली वैचारीक तडजोड असोत...त्यातंच आधी मुंबई महानगरपालिकेतील सहा नगरसेवकांनी शिवसेनेत केलेला जाहीर पक्षप्रवेश आणि निवडून आलेल्या ऐकुलत्या आमदाराने पक्ष सोडून पक्षनेत्रुत्वावर दाखविलेला अविश्वास यावरून मनसे अगदीच बिकंट परिस्थितीतून मार्गक्रमणा करीत असल्याचा प्रत्यय  येतो...
                                     असो संकटं येतात,संकटं जातात,नेते कार्यकर्ते येतात जातात, पक्ष मात्र आपल्या जागी ठाम असतो...राजसाहेब जातीपातीचं ,धर्माचं राजकारण न करता,केवळी मराठी जनांच्या हितासाठी झटणारा ऐक लढवय्या नेता म्हणून आम्ही सर्वजण आपल्याला ओळखतो...क्रुपया मतांसाठी स्वतःच्या आणि पक्षाच्या तत्वांशी तडजोड करू नका..कारण तडजोडी तात्पुरत्या असतात ,पक्षाला दीर्घकालीन वाटचालीसाठी तडजोडी नाही, तर पक्षाची ध्येयधोरणेच कामी येतील....येणारी लोकसभा न लढविण्याचा आपला निर्णय मनसैनिकांसाठी अतिशय निराशाजनंक असला तरीही आम्ही अजूनही आशा सोडलेली नाही...येणार्‍या विधानसभा निवडणुकीत आपण पूर्ण ताकदीनिशी ऊतरून निवडणुकीचं मैदान मारावं व आपल्या हातून या महाराष्ट्राचं व पर्यायाने मराठी माणसाचं भलं व्हावं हीच माफंक अपेक्षा...
                                             


                                         -©- निरागस


                                   
                                    
                             

Thursday, 14 March 2019

आगतिक महिला दिन

"                                   शिक्षणानिमित्त राजस्थानमधे तीन वर्ष राहण्याचा अनुभव घेता आला,त्यात मी पडलो स्त्रीरोगतज्ञ त्यामुळे मग त्यातल्या त्यात ईतर सहकार्‍यांपेक्षा माझा तेथील महिलांशी जास्त संबंध आला...त्यातलीच काही प्रासंगिक निरीक्षणे ईथे मांडतोय....
                                   वसुंधराराजे यांच्यारूपाने राजस्थानला महिला मुख्यमंत्री मिळाला असला, तरी ईथल्या महिलांची अवस्था गोठ्यात बांधलेल्या गुरांपेक्षा काही वेगळी नाही...घरातील कोणत्याही निर्णयांमधे  महिलांना विचारात घेतलं जात नाही..चूल आणि मूल याव्यतिरिक्त देखील महिलांची ऊपयुक्तता असू शकते, यावर येथील सुशिक्षित पुरूषांचादेखील विश्वास नाही,बाकी न शिकलेल्यांबद्दल काही न बोललेलंच बरं.. .
                                   बर्‍याचदा घरातला पुरूष ऐकटाच ओपीडीत येऊन महिलांच्या आजारपणाविषयी विचारपूस करून जायचा,मग कधीतरी महिन्या दोन महिन्यांनी ऐखाद्या सुट्टीच्या दिवशी ऐखादी मोठाली गाडी करून घरातील व आजूबाजूच्या सगळ्या महिलांना ऐकत्र करून दवाखान्यात आणलं जायचं..तोपर्यंत सगळ्यांनी आपापली आजारपणं तशीच सहन करायची...अगदी सुरूवातीलाच सांगितलं जायचं फुकटात होईल तितकेच ऊपचार करा...त्यातून ऐखादीला काही मोठं आजारपण निघालंच ,तर सरळ त्या महिलेला तिच्या आई-वडिलांकडे पाठवलं जायचं आणि प्रसंगी मुलग्याचं दुसरं लग्न लावून दिलं जायचं,म्हणजे आजारपणासाठी लागणारे  पैसेही वाचायचे आणि नवीन लग्नात भरभक्कम हुंडाही घेता यायचा....
                                  आजकाल आपल्या देशात बालविवाह होत नाहीत असा गोड गैरसमज बाळगून असणार्‍यांनी फक्त ऐकदा माझ्यासोबंत राजस्थानला यावं...अगदी वीस ,बावीसाव्या वर्षी तीन चार मुलांना जन्म देऊन गर्भपिशवी काढून टाकावयास आलेल्या असंख्य महिलांना पाहून कित्यैकवेळा माझं डोकं सुन्न झालेलं आहे,तर कित्येकवेळा मी अक्षरश: ढसाढसा रडलोदेखील आहे..
                                 बाजारात जाऊन क्रोसीनची गोळी घेणं जितकं सोप्पं आहे अगदी त्याच सहजतेने राजस्थानमधे लोकं गर्भपिषवी आॅपरेशन करवून घेण्यासाठी दवाखान्यात येतात...गर्भपिशवी काढणे ही आणि हीच ऐकमेव गर्भनिरोधंनाची पद्धत ईथल्या लोकांना माहिती आहे आणि यात सुशिक्षित अशिक्षित असा काही फरंक होत नसतो...सगळे ऐकजात ऐका माळेचे मणी..सूज्ञ डाॅक्टर म्हणून तुम्ही जर त्यास नकार दिलात तर ईतर दहा डाॅक्टर तीच शस्त्रक्रिया तुमच्यापेक्षा कमी दरात करून मोकळे होतात..घुंघट घेतल्याशिवाय घराबाहेर पडायचं नाही,घरातील पुरूष मंडळी जेवल्याशिवाय आपण जेवायचं नाही या असल्या वातावरणात राजस्थानातील या स्रिया आपलं आयुष्य जगताहेत..
                                कुणीऐक निर्मला सितारामण संरक्षणमत्री झाली म्हणून,कुणीऐक प्रतिभाताई राष्ट्रपती झाली म्हणून आणि कुणीऐक ईंदिरा या देशाची पंतप्रधान झाली म्हणून शर्टाची काॅलर वर करून खूष होणारे आपण राजस्थानसारख्या कित्येक राज्यांमधे होणारी महिलांची कुचंबणा सोयीस्कररीत्या विसरून जातो...निर्मला सितारामण संरक्षणमंत्री होण्यापेक्षा या सार्‍या महिलांना घरात मिळणारी सापत्न वागणूक बंद व्हायला हवी...कारण  महिला राष्ट्रपती असोत वा संरक्षणमंत्री या आमच्या भारतीय महिलांच्या हलाखीचं प्रतिनिधित्व करीत नाहीत...बोलण्यासारखं वा लिहिण्यासारखं खूप काही आहे,पण आता नुसतं लिहून अथवा बोलूनही चालणार नाही...प्रत्यैकाने आपापल्या घरातल्या,आॅफीसातल्या आणि संपर्कातल्या महिलांच्या सशक्तीकरणासाठी प्रयत्न करणं आवश्यक आहे...
                                            

                   
                      -©- निरागस 



                                   
                                

Wednesday, 20 February 2019

अमेझिंग Seychelles - भाग पहिला

"                         सगळी मिळून ईनमीन ऐकलाख लोखसंख्या असलेला देश,पण शिस्त म्हणाल तर भल्या भल्या देशांना लाजवणारी...
                          ऊदाहरण म्हणून ऐक छोटंसं निरीक्षण सांगतो बाकी सविस्तर लिहीणंच,मागील आठवडाभर ईथे कारने फिरतोय...अगदी दूर्गमातल्या दुर्गम अशा वस्त्यांमधे जाऊन फिरून आलो,रस्त्याच्या दोन्ही बाजूंना घनदाट झाडी,दोन्ही बाजूंना पायी चालणार्‍या लोकांसाठी फूटपाथ,घासून गुळगुळीत केल्यासारखे काळेशुभ्र छान रस्ते आणि दर थोड्या अंतरावर प्रवाशांच्या सोयीकरीता बांधलेली प्रशस्त प्रसाधनग्रुहे..  रस्त्यांवर खड्डा तर लांबचीच गोष्ट ,साधा ऐक कपटा दिसणार नाही...
                           वाहतुकीची शिस्त म्हणाल तर अगदीच कमाल,ऊगाच विनाकारण हाॅर्न वाजवणे हा प्रकार नाही की भरधाव वेगात ओवरटेक करावयाची घाई नाही.. सगळं कसं अगदीकाम्पीटरमधल्या विडिओगेम मधे असतं अगदी तसं....
                          पण मला आवडलेली सगळ्यात चांगली गोष्ट म्हणजे रस्त्यावरून पाई चालणार्‍या लोकांना ईथे दिली जाणारी खास वागणूक...पायी रस्ते पार करण्यासाठी जागोजागी Zebra क्राॅसींग आखून दिलेलं आहे,नुसतं आखूनंच दिलेलं नाही तर तसे सिग्नलही ईथे लावण्यात आलेले आहेत आणि विशेष म्हणजे ते काटेकोरपणे ईथे पाळले जातात...त्यासाठी प्रत्येक चौकात ईथे पोलीस ऊभा करावा लागंत नाही की चलान फाडावं लागंत नाही...
                          समजा तुम्हाला सिग्नल नसतानाही पलिकडे जावयाचं आहे आणि तुम्ही नकळंत दोन पावलं चुकून रस्त्यावर टाकलीत, तर मग दोन्ही बाजूंनी येणार्‍या गाड्या कितीही वेगात असूद्यात, तुमच्यापासून साधारण ५० फूट अंतरावर थांबल्याच पाहिजेत...समजा तुमची धांदल झालीये पुढे जाऊ की मागे जाऊ असं तुमच्या ऐकंदरीत चेहर्‍यावरून समोरच्याला वाटलं,किंवा तुम्ही निमुटपणे रस्त्याच्या बाजूला ऊभे राहून पलीकडे जावयाची संधी शोधताय असं त्यांना वाटलं..तर तो वाहनचालंक स्वतःची गाडी थांबवेल आणि खिडकीतून मान बाहेर काढून किंवा खाली ऊतरून "After u Sir " म्हणून रस्त्याच्या पलीकडे जाण्यास म्हणेल....रस्त्यावर पाई चालणार्‍यांचा सर्वात आधी हक्क आहे हे जणू ईथे सगळ्यांनी मान्यच केलं आहे...
                                   
(तळटीप - नसेल या देशाकडे आमच्यासारखा अणूबाॅम्ब,नसतील चांद्र मोहीमा पार करणासाठी लागणारी बौद्धीक कुवंत...पण माणूस म्हणून ऐकमेकांचा आदंर कसा करावयाचा आणि माणसाचं माणूसपण कसं साजरं करावयाचं ते यांना आपल्यापेक्षा जास्त कळलंय...
                   आयुष्याच्या या स्पर्धैत आपण भारतीय नुसते मागेच आहोत असं नाही तर अक्षरशः चुकीच्या मार्गावर आहोत असं म्हणणं चुकीचं ठरणार नाही )
                                               -©- निरागस


Wednesday, 5 December 2018

मरम्मत मुकद्दर की करदो मौला

"                            परवा रविवारी मित्राचे नातेवाईक रूमवर आल्याने कंटाळून रुमबाहेर पडलो,पण जायचं कुठे...?? थोडाथोडका नव्हे तर दोनेक तास वेळ वाया घालवायचा होता...मग काय ईथल्याच जवळच्या ऐका हनुमान मंदिरात जाऊयात म्हटलं...मंदिराबद्दल ऐकून होतोच,पण वर्ष दीडवर्षात कधीच जाणं झालं नव्हतं...म्हणून मग म्हटलं चला आज जाऊयात बजरंगबलीच्या दर्शनाला...मंदिरात जाऊन दर्शन घेतलं व नंतर तिथल्याच ऐका पारावर जाऊन बसलो...
                               हळूहळू लोकं जमा होत गेली आणि पारावर माझ्या अवतीभोवती आठ-दहा वयोव्रुद्ध लोकांचा घोळका जमला...छान हास्यकल्लोळ सुरू होता..माझ्याकडे दुसरा कोणताही पर्याय नसल्याने मीही मग खिशातील HeadPhone काढून त्यावर गाणी वगैरे ऐकत त्यांच्याकडे दुर्लक्ष करायचा प्रयत्न केला...मग त्यांच्यातल्या ऐकाने सगळ्यांसाठी चहा मागवला,चहाचं निमित्त झालं आणि मी चहा पीत नाही हे सांगायला म्हणून मी कानातले HeadPhone काढले...
                               तर त्या घोळक्यातले सगळ्यांची फिरकी घेणारे राणे नावाचे ऐक सद्ग्रस्थ अलगद माझ्याशेजारी येऊन बसले आणि त्यांनी माझी विचारपूस केली...कुठून आहात..?? नाव काय...?? अरे वाह,डाॅक्टर असून मंदिरात कसे...?? तेही ईतका वेळ वगैरे वगैरे शंभर प्रश्न त्यांनी मला विचारले..मीही केवळ हसून सगळ्या प्रश्नांना निव्वळ टाळायचा प्रयत्न केला...मी सहसा कुण्या अनोळख्या माणसाबरोबर ऊगाच आपलं ज्ञान पाजळायला जात नाही,पण ईथे समोरूनच प्रश्नांचा ऐवढा भडिमार होता की दुसरा पर्यायच शिल्लक राहिला नव्हता...
                              मग त्यांनी स्वतःची ओळंख करून दिली...मी कणकवलीचा,राणे...म्हणजे ९६ कुळी मराठा...पूर्वाश्रमीच्या सो काॅल्ड " राणा " घराण्यातील वगैरे वगैरे जाहीरातबाजी त्यामागून आपसुकंच आली..तोंडातून निघणार्‍या प्रत्येक शब्दातून स्वतःच्या जातीबद्दलचा अहंकार ऊसासे घेऊन बाहेर पडंत होता...माझ्यापुढे ऐकण्याचं ढोंग करण्यावाचून काहीऐक पर्याय शिल्लक नव्हता..आणि खरं विचाराल तर मला या अशा नतद्रष्ट लोकांच्या मनातील भावविष्व जाणून घ्यायला खरंच खूप आवडतं...कुणाच्या मनात काय चुकीचं चाललंय ..?? हे माहिती झाल्याशिवाय त्यावर ऊपाय तरी कसा शोधून काढणार...??
                            मग आम्ही आजवर आमचं खानदान कसं प्युअर ठेवलंय...आत्ता नुकताच आमच्या ऐका दूरच्या पाहुण्याने आंतरजातीय विवाह करुन आम्हा सर्वांचं नाव कसं धुळीस मिळवलं आणि आम्ही सर्वांनी त्याला समाजातून बहिष्क्रुत करुन  कसा धडा शिकवला वगैरे गोष्टी ते अगदीच समरस होऊन मला सांगत होते...ऐव्हाना माझी हे सगळं ऐकण्याची सहनशीलता संपत आली होती पण केवळ त्यांच्या वयाचा मान ठेवून व माझ्या अडचणीमुळे मला घरी परतता येत नसल्याने , मी त्यांची ही असंबद्ध बडबड ऐकत होतो... कदाचित त्यांनीही माझ्या चेहर्‍यावरील भाव ओळखले,थोडीशी विश्रांती घेऊन दबक्या आवाजात त्यांनी मला विचारलं,सर तुम्ही कोणत्या जातीचे...??
                                   ईतका वेळ मी मला बोलायची संधी कधी मिळतेय या विचारात होतो,आणि हा तर माझ्यासाठी सरळ सरळ फुलटाॅसंच होता..याला ग्राऊंडच्या बाहेर टोलवणे अगदीच गरजेचे होते...नव्हे ते मी माझे आद्य कर्तव्य समजतो...हातातला मोबाईल खिशात ठेवंत मी त्यांना म्हणालो,काका मी डाॅक्टर आहे आणि माझ्या पाहण्यात डाॅक्टरला जात वगैरे नसते...मी माणसाची योग्यता पहातो आणि माणसाची योग्यता त्याच्या विचारांवरून ठरते जातीवरून नाही....
                           ऐव्हाना काका बधीर झाले होते,ते तोंड वाकडं करून पायात चपला घालंत घालंत पुढे म्हणाले,जाऊद्या तुम्हाला नाही कळणार,आरक्षणामुळे आम्ही किती सहन केलंय ते ...त्यांच्या पायातील त्या फाटक्या चपलांकडे पाहंत मी म्हणालो,काका मी पण तुमच्याच जातीचा आहे..पण मी मेहनंत करतो,रोज नवीन काहीतरी शिकण्याचा प्रयत्न करतो..चांगल्या लोकांमधे रहातो,चांगली पुस्तकं वाचतो आणि चांगले विचार जोपासण्याचा प्रयत्न करतो..मग तर ते अवाक् होऊन माझ्याकडे पहातंच बसले...भोवळ येऊन जमीनीवर पडायचे काय ते बाकी होते...त्यांच्याशी अधिक काही वाद घालायच्या भानगडीत न पडता मी तडंक मंदिरातून बाहेर निघून आलो....
                             अंगात चुरगळलेला सदरा,पायात फाटकी चप्पल घातलेला माणूस ,स्वतःच्या जातीचा ईतका माज करून किती सहजरीत्या दुसर्‍यांना कमी लेखंत असतो नाही का..??आणि याचंच मला अतिशय आश्चर्य वाटतं...ईतरांनी कष्ट करून मिळवलेलं यश यांच्या जातीसमोर येऊन सपशेल फोल ठरतं...कीव येते मला अशांची...ही अशी लोकं स्वतः आयुष्यात काहीही करीत नाहीत आणि आपलं अपयश झाकून ठेवण्यासाठी ते दरवेळी षंढासारखे आपल्या जातीच्या मागे जाऊन लपंतात...
                            ही केवळ ऐक प्रातिनिधीक स्वरूपाची गोष्ट झाली,असे नग तुम्हाला पावलोपावली पहायला मिळतील...तर अशांना मिळतील तिथे,शक्य तितक्या वेळा अपमानित करा...त्यांना त्यांची पात्रता दाखवून द्यायला अजिबात कमी करू नका...समाजसुधारणा केवळ पुस्तकं लिहून अथवा वाचून होत नसते,त्यासाठी स्वतः  हाती झाडू घेऊन गटारात ऊतरावं लागत असतंय....!!
                                                   -©- निरागस


  

Monday, 3 December 2018

रात्र


स्वप्नं माझी आजकाल माझ्याशीचं बोलंत नाहीत,
रात्र जाते संपून,कोरडे ऊसासे मात्र संपत नाहीत...

डोळ्यांतून या अश्रूधारा ,कोरंड पडते घशाला,
चांदणं आहे मैतर माझं आणि रात्र समजूत काढायला...

खायला ऊठलेला ऐकांत ,अन् सोबतीला हंबरणारी कामधेनु,
विसरू कसं ?? कपाळावर आट्या विणणारं भररात्रीचं ते ईंद्रधनु...??

कुस बदलता बदलता रात्र जाते संपून,
निपचिप या पापण्यांमागे बुब्बुळं माझी जाती थकून...

काळ्याकुट्ट आकाशात आयुष्याचा हिशोब मी मांडतो,
बाकी नेहमी शुन्यच कशी...?? या विचारांनी मग मी हिरमुसतो...
        
                                                 -©- निरागस